Piano được phát minh vào thế kỷ XVIII, phát triển như hình thức hiện nay trong suốt thế kỷ XIX và được sản xuất hàng loạt cũng như sử dụng trong nhiều thể loại âm nhạc khác nhau vào thế kỷ XX. Tuy nhiên cho đến nay, người ta vẫn chưa hoàn toàn hiểu được âm học của nhạc cụ vua này. Và để chọn lựa cho mình một cây đàn piano thích hợp vẫn là vấn đề còn nan giải đối với những người chơi đàn.
Một số cá nhân hoặc một số thương hiệu piano đã có truyền thống lâu đời, thậm chí gắn liền với tên tuổi của những nhà soạn nhạc danh tiếng như: Mozart chơi piano Stein của Áo ; Beethoven thích dùng đàn Broadwood do Anh sản xuất ; còn cây đàn piano của Chopin mang nhãn hiệu Pleyel (Pháp). Đây là những thương hiệu đã có bề dày lịch sử nhưng bên cạnh đó những thương hiệu mới (từ đầu thế kỷ XX đến nay) cũng đã và đang chứng tỏ uy tín của mình trên thị trường như: Fazioli (1981, Ý); Wendl&Lung (1910, Áo)
Khi có nhu cầu mua một cây đàn piano chúng ta thường gặp không ít bối rối trước nhiều vấn đề như: Lựa chọn thương hiệu nào? Nên mua đàn đã qua sử dụng hay đàn mới? Chọn tiếng đàn theo tiêu chuẩn nào? Chúng tôi muốn chia sẻ một số kinh nghiệm riêng như sau:
1. Không nên nghĩ rằng: vì mình hoặc con em mình mới bắt đầu học đàn nên chưa cần piano tốt, thậm chí mua đàn cũ sử dụng tạm thời cho đến khi nào con em mình thật sự thể hiện có năng khiếu và muốn tiếp tục học lên cao. Chính những học viên càng mới học lại càng cần có một cây piano với âm thanh tốt. Kinh nghiệm dạy piano cho thấy một cây đàn tốt sẽ làm các em hứng thú học hơn. Có khi việc tổn hao tài chính không phải vì mua đàn nhiều tiền mà chính vì đàn rẻ tiền nên dẫn đến việc học bị gián đoạn.
2. Nên đến những showroom bán piano có uy tín, chuyên biệt (thay vì vào những showroom bán nhiều loại nhạc cụ khác nhau , trong đó có piano). Khi mua piano mới tại showroom nào, cần chú ý dịch vụ hậu mãi ra sao. Trong một năm, tùy mức độ sử dụng đàn nhiều hay ít, chúng ta thường phải lên dây đàn một hoặc hai lần. Ngoài ra, cho dù không sử dụng đàn nhiều, dây đàn cũng vẫn bị chùn xuống do ảnh hưởng của thời tiết. Việc bảo trì đàn cần được thực hiện định kỳ nếu muốn kéo dài tuổi thọ của đàn và giảm chi phí sửa chữa. Vì vậy, dịch vụ hậu mãi của nơi bán là một yếu tố rất quan trọng. Đàn đã qua sử dụng chi phí thường thấp hơn so với đàn piano mới và được bán chủ yếu tại tư gia. Nhưng nếu chọn đàn cũ chúng ta sẽ không có được sự yên tâm về chế độ bảo hành và hậu mãi.
3.Đừng để những định kiến (tích cực hoặc tiêu cực) về một thương hiệu nào đó chi phối quyết định lựa chọn của mình , mà cần phải lắng nghe và trải nghiệm trực tiếp trên nhiều dòng sản phẩm để cảm nhận và đánh giá.
Trước năm 1960, đàn châu Âu là lựa chọn số 1 nhưng giá thành rất cao. Sau đó, các hãng đàn của Nhật đã đưa ra phương pháp sản xuất piano đại trà, hàng loạt nên giá thấp và ổn định. Trong điều kiện nghe bình thường khó mà phân biệt âm thanh giữa các nhãn hiệu khác nhau của Nhật. Chúng tôi đã thử nhiều trường hợp, kể cả những nghệ sĩ đàn piano tên tuổi cũng phân biệt không phải lúc nào cũng chính xác về âm thanh giữa các đàn piano khác nhau. Tuy nhiên, để so sánh thanh âm của đàn Châu Âu và đàn Nhật thì nếu chú ý lắng nghe sẽ nhận ra được sự khác biệt . Hiện nay, để giảm giá thành sản xuất, các thương hiệu đàn nổi tiếng trên thế giới đều gia công tại các nhà máy ở các nước thứ ba như Trung Quốc hay Indonesia. Thống kê cho thấy có khoảng 180 thương hiệu piano trên thế giới được gia công tại Trung Quốc.
4. Nên đi thử đàn cùng với một người biết đàn và có kinh nghiệm lựa chọn đàn. Tuy nhiên không nhất thiết phải như thế, chúng ta cũng có thể tự thẩm định sơ bộ như sau:
* Chơi trên nhiều đàn khác nhau có tại nơi bán. Nếu được, đàn một đoạn nhạc ở thang âm trưởng và 1 đoạn nhạc khác ở thang âm thứ, lắng nghe kỹ để nhận ra sự khác nhau (đôi khi rất ít) giữa âm thanh của các đàn. Có đàn thì vang lên dịu dàng, có đàn trầm âm hoặc trong, sáng. Mỗi cây đàn thường sản sinh ra một màu âm khác nhau. Chúng ta chọn âm sắc nào phù hợp với sở thích của mình và với không gian mà mình sẽ đặt đàn. Ví dụ, cây đàn có tiếng vang không nên đặt trong phòng nhỏ.
* Nghe nốt nhạc ở các khu vực trên đàn (thấp, trung bình và cao) vang lên thế nào? Bạn có thích không? Nên nhớ có khi người tư vấn đàn kinh nghiệm đi cùng với chúng ta lại thích màu âm của đàn khác với sở thích của chúng ta. Sở thích và ngân sách của chúng ta mới là yếu tố mang tính quyết định.
* Một điều cần chú ý là khi bấm các phím đàn, bạn cảm thấy thế nào? Có thoải mái dễ chịu không? Chúng ta cần cây piano nào đem lại cảm xúc tốt nhất cho các ngón tay và âm thanh tốt nhất cho đôi tai.
5. Và trước khi có quyết định cuối cùng, bạn nên quan sát toàn bộ cấu tạo của đàn , xem xét tỉ mỉ từng bộ phận nhằm tránh những sai sót về mặt kĩ thuật trong quá trình sản xuất.
(st)